Thess Lawyer

Η έννοια της “πρωτοτυπίας” στο προστατευόμενο πνευματικό δημιούργημα

Τα πνευματικά δημιουργήματα προστατεύονται από τις διατάξεις του Ν.2121/93. Ως πνευματικά δημιουργήματα έχουν οριστεί αυτά, τα οποία αποτελούν προϊόντα διανοίας του δημιουργού, που μπορούν να γίνουν αντιληπτά με τις αισθήσεις και πιο συγκεκριμένα “Ως έργο νοείται κάθε πρωτότυπο πνευματικό δημιούργημα λόγου, τέχνης ή επιστήμης, που εκφράζεται με οποιαδήποτε μορφή, ιδίως τα γραπτά ή προφορικά κείμενα, οι μουσικές συνθέσεις, με κείμενο ή χωρίς, τα θεατρικά έργα, με μουσική ή χωρίς, οι χορογραφίες και οι παντομίμες, τα οπτικοακουστικά έργα, τα έργα των εικαστικών τεχνών, στα οποία περιλαμβάνονται τα σχέδια, τα έργα ζωγραφικής και γλυπτικής, τα χαρακτικά έργα και οι λιθογραφίες, τα αρχιτεκτονικά έργα, οι φωτογραφίες, τα έργα των εφαρμοσμένων τεχνών, οι εικονογραφήσεις, οι χάρτες, τα τρισδιάστατα έργα που αναφέρονται στη γεωγραφία, την τοπογραφία, την αρχιτεκτονική ή την επιστήμη.”

Η προϋπόθεση αυτή της πρωτοτυπίας που απαιτείται από το άρθρο 2 παρ. 1 Ν.2121/1993 δεν αποκρυσταλλώνει την καθημερινή έννοια του “πρωτοτύπου”. Πιο συγκεκριμένα η προϋπόθεση της πρωτοτυπίας συντρέχει όταν αυτή είναι προσωπικό πνευματικό δημιούργημα του δημιουργού της, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη άλλα στοιχεία όπως η αξία ή ο σκοπός της (βλ. ΑΠ 152/2005 Δi ΜΕΕ 2005.413, ΕφΑΘ 97/2008 ΔΕΕ 2008.1369, ΠολΠρΑΘ 6119/2009 ΧρΙΔ 2010.57). Απαιτείται επομένως να μην είναι αντιγραφή άλλης απεικόνισης πνευματικού δημιουργήματος και να παρουσιάζει μια κάποια ελάχιστη ατομικότητα. Δεν αρκεί όμως για να προσδώσει πρωτοτυπία σε ένα έργο, το απλό γεγονός ότι αυτό δεν είναι αντιγραφή ενός άλλου αλλά πρέπει να εμφαίνεται σε αυτήν μία ατομική ιδιομορφία που αντανακλά την ιδιαιτερότητα της δημιουργικής διαδικασίας του δημιουργού.

Επιπροσθέτως, είναι αναγκαίο να λεχθεί πως βασικό κριτήριο για την κατάφαση της πρωτοτυπίας είναι η κρίση ότι κάτω από παρόμοιες συνθήκες και με τους ίδιους στόχους, κανένας άλλος δημιουργός, κατά λογική πιθανολόγηση, δεν ήταν σε θέση να δημιουργήσει έργο όμοιο ή ότι παρουσιάζει μία ατομική ιδιομορφία ή ένα ελάχιστο όριο «δημιουργικού ύψους», έτσι ώστε να ξεχωρίζει και να διαφοροποιείται από τα έργα της καθημερινότητας ή από άλλα παρεμφερή έργα. Η μοναδικότητα αυτή είναι δυνατόν να αναζητηθεί σε κάποιο από τα γνωρίσματα του έργου (λχ. σε μία φωτογραφία η πρωτοτυπία και η μοναδικότητα εμφαίνεται μέσω της γωνίας λήψης, της επιλογής του τόπου και του χρόνου, του φωτισμού, της επεξεργασίας της φωτογραφίας).

 Επίσης, η πρωτοτυπία  δεν ταυτίζεται με τον κόπο, την επιμέλεια, την έκταση, τη χρησιμότητα, τη δαπάνη ή τη χρονική διάρκεια που απαιτήθηκαν για την εκπόνησή του. Εφόσον συντρέχουν οι ως άνω προϋποθέσεις, ο νόμος προστατεύει το έργο, ως άυλο αγαθό και μόνο σε σχέση με συγκεκριμένη μορφή, που έδωσε σε αυτό ο δημιουργός του (ΑΠ 152/2005 ΝοΒ 2005,1782, ΑΠ 257/1995 ΝοΒ 43,893, ΕφΑθ 2768/2003  ΝοΒ 2004,51, ΕφΑθ 6193/2006 ΕλλΔνη 2007,1461)

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.