«Καλησπέρα. Έχω δυο παιδιά, 9 και 11 ετών. Το 2013 πέθανε ο σύζυγος. Εγώ είμαι 46 ετών και δεν εργάζομαι. Παίρνουμε σύνταξη δημοσίου, 750 ευρώ. Τα παιδιά δικαιούνται ΕΚΑΣ; Ευχαριστώ.»
Απαντάει η δικηγόρος και διαπιστευμένη διαμεσολαβήτρια κυρία Ράνια Σαλπιστή
Το ΕΚΑΣ χορηγείται και στους συνταξιούχους του Δημοσίου και κατ’ εξαίρεσιν ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας στα τέκνα θανόντος ασφαλισμένου.
Τα εισοδηματικά κριτήρια χορηγήσεώς του έχουν παραμείνει τα ίδια όπως εκείνα του προηγουμένου έτους 2014.
Πρέπει όμως πρώτα να παραθέσουμε το κείμενο της διάταξης για να δείτε αν συγκεντρώνετε τις προϋποθέσεις που απαιτούνται και που δεν προκύπτουν από το ερώτημά σας, ώστε να ελέγξετε αν υπάγεσθε και εν τέλει δικαιούσθε ΕΚΑΣ.
Παρακαλώ δώστε έμφαση στα υπογραμμισμένα και με έντονη γραφή στοιχεία διότι αυτά θεωρούμε ότι αφορούν στην περίπτωσή σας.
Άρθρο 34 ν. 3996/2011 (περί ΣΕΠΕ και λοιπών διατάξεων), όπως ισχύει σήμερα:
«1. Από 1.1.2011 το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (Ε.Κ.Α.Σ.)
καταβάλλεται στους δικαιούχους σύνταξης γήρατος, αναπηρίας και θανάτου, των
οργανισμών κύριας ασφάλισης αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής
Ασφάλισης, πλην ΟΓΑ, καθώς και του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου (Ν.Α.Τ.), από
τους φορείς από τους οποίους συνταξιοδοτούνται, εφόσον πληρούν αθροιστικά
τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α) Οι συνταξιούχοι γήρατος και θανάτου να έχουν συμπληρώσει την 1η
Ιανουαρίου 2011 το 60ό έτος της ηλικίας τους. Για τους συνταξιούχους λόγω
αναπηρίας, καθώς και για τα τέκνα που λαμβάνουν σύνταξη λόγω θανάτου του γονέα τους, δεν απαιτείται όριο ηλικίας.
β) Το συνολικό καθαρό ετήσιο εισόδημα τους από συντάξεις (κύριες,
επικουρικές και βοηθήματα), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα που
χορηγήθηκαν σε μισθωτό, να μην υπερβαίνει το ποσό των οχτώ χιλιάδων τετρακοσίων εβδομήντα δύο ευρώ και εννέα λεπτών (8.472,09 ευρώ).
Για τον προσδιορισμό του εισοδήματος αυτού δεν λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που
αντιστοιχούν στη σύνταξη αναπήρων και θυμάτων πολεμικής περιόδου κατά την
εκτέλεση της στρατιωτικής υπηρεσίας, στην ισόβια σύνταξη σε πολύτεκνες
μητέρες (ν. 1892/1990, άρθρο 63 παρ. 4, όπως ισχύει), καθώς και στα
προνοιακά βοηθήματα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
γ) Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο, καθώς και το απαλλασσόμενο ή
φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα του συνταξιούχου να μην υπερβαίνει το
ποσό των εννέα χιλιάδων οκτακοσίων ογδόντα τεσσάρων ευρώ
και έντεκα λεπτών (9.884,11 ευρώ).
δ) Το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο, καθώς και το απαλλασσόμενο
ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα να μην υπερβαίνει το ποσό των
δεκαπέντε χιλιάδων τριακοσίων ογδόντα ευρώ και ενενήντα λεπτών (15.380,90
ευρώ). Τα παραπάνω ποσά αφορούν εισοδήματα που δηλώθηκαν με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του προηγούμενου οικονομικού έτους.
ε) Το συνολικό ακαθάριστο ποσό κύριας και επικουρικής σύνταξης που
καταβάλλεται κατά το μήνα έναρξης ισχύος του νόμου αυτού, στο οποίο
συμπεριλαμβάνονται και τα πάσης φύσεως επιδόματα, πλην των επιδομάτων εορτών Χριστουγέννων – Πάσχα και επιδόματος αδείας, να μην υπερβαίνει τα οκτακόσια πενήντα (850,00) ευρώ.
Το ποσό σύνταξης, όπως προσδιορίζεται από το πρώτο εδάφιο, δεν πρέπει να
υπερβαίνουν κατά τον πρώτο πλήρη μήνα συνταξιοδότησης και όσοι καταστούν
συνταξιούχοι μετά την έναρξη ισχύος του νόμου και έως την 31.12.2011.
Για κάθε έτος, αρχής γενομένης από 1.1.2012 και εξής, εξετάζεται το
καταβαλλόμενο ως ανωτέρω ποσό συντάξεων κατά το μήνα έκδοσης της υπουργικής απόφασης της παραγράφου 5 ή το δικαιούμενο ποσό συντάξεων κατά τον πρώτο πλήρη μήνα συνταξιοδότησης, αν η συνταξιοδότηση χωρεί μετά την έκδοση της υπουργικής απόφασης.
στ) Διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα.
2. Το Ε.Κ.Α.Σ. χορηγείται και σε εκείνους που καθίστανται συνταξιούχοι
των ανωτέρω οργανισμών κύριας ασφάλισης μετά την 1η Ιανουαρίου 2011, εφόσον συντρέχουν στο πρόσωπο τους οι προϋποθέσεις της παραγράφου 1.
Στους συνταξιούχους λόγω γήρατος που συμπληρώνουν το όριο ηλικίας μετά την
ημερομηνία αυτή, το Ε.Κ.Α.Σ. καταβάλλεται από την 1η του επόμενου μήνα
εκείνου που συμπληρώνουν το 60ό έτος της ηλικίας τους.
3. Ποσό επιδόματος:
α. Για συνολικά ποσά εισοδήματος από συντάξεις (κύριες και επικουρικές),
μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα και μέχρι επτά χιλιάδες επτακόσια
δεκαπέντε ευρώ και εξήντα πέντε λεπτά (7.715,65 ευρώ) καταβάλλεται επίδομα
διακόσια τριάντα ευρώ (230,00 ευρώ) μηνιαίως.
β. Για συνολικά ποσά εισοδήματος από επτά χιλιάδες επτακόσια δεκαπέντε ευρώ
και εξήντα έξι λεπτά (7.715,66 ευρώ) μέχρι του ποσού των οκτώ χιλιάδων
τετρακοσίων εβδομήντα δύο ευρώ και εννέα λεπτών (8.472,09 ευρώ) καταβάλλεται ποσό
μηνιαίου επιδόματος (Ε.Κ.Α.Σ.) σύμφωνα με τα παρακάτω:
βα. Από επτά χιλιάδες επτακόσια δεκαπέντε ευρώ και εξήντα έξι λεπτά
(7.715,66 ευρώ) και μέχρι του ποσού των οκτώ χιλιάδων δεκαοκτώ ευρώ και
είκοσι έξι λεπτών (8.018,26 ευρώ) ποσό εκατόν εβδομήντα δύο ευρώ και πενήντα λεπτών (172,50 ευρώ).
ββ. Από οκτώ χιλιάδες δεκαοκτώ ευρώ και είκοσι επτά λεπτά (8.018,27 ευρώ)
και μέχρι του ποσού των οκτώ χιλιάδων διακοσίων δεκαεννέα ευρώ και ενενήντα
τριών λεπτών (8.219,93 ευρώ) ποσό εκατόν δέκα πέντε ευρώ (115,00 ευρώ).
βγ. Από οκτώ χιλιάδες διακόσια δεκαεννέα ευρώ και ενενήντα τέσσερα λεπτά
(8.219,94 ευρώ) μέχρι του ποσού των οκτώ χιλιάδων τετρακοσίων εβδομήντα δύο
ευρώ και εννέα λεπτών (8.472,09 ευρώ) ποσό πενήντα επτά ευρώ και πενήντα λεπτών
(57,50 ευρώ).
γ. Τα ίδια ως άνω ποσά επιδόματος χορηγούνται και στους συνταξιούχους
αναπηρίας που λαμβάνουν πλήρη σύνταξη.
Στους συνταξιούχους γήρατος και αναπηρίας που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη,
το επίδομα ισούται με τα 2/3 των ανωτέρω ποσών.
Προκειμένου για συνταξιούχους λόγω αναπηρίας, οποιαδήποτε μεταβολή στο
ποσοστό αναπηρίας του δικαιούχου εντός του ίδιου ημερολογιακού έτους στο
οποίο καταβάλλεται το Ε.Κ.Α.Σ., δεν επιφέρει οποιαδήποτε μεταβολή στο ποσό
του επιδόματος.
Στις περιπτώσεις συνδικαιούχων σύνταξης λόγω θανάτου, τα ποσά του Ε.Κ.Α.Σ.
επιμερίζονται κατά το ίδιο ποσοστό επιμερισμού της σύνταξης που προβλέπεται
από τη νομοθεσία του κάθε ασφαλιστικού φορέα.
4. Για τις περιπτώσεις των συνταξιούχων που πληρούσαν τις προϋποθέσεις
για τη λήψη του Ε.Κ.Α.Σ. για το μέχρι 31.12.2010 χρονικό διάστημα, πλην όμως
δεν άσκησαν το δικαίωμα τους ή δεν τους καταβλήθηκε το επίδομα και, εφόσον δεν
έχει επέλθει παραγραφή σύμφωνα με το άρθρο 137 του ν. 3655/2008 και την παρ.
6 του άρθρου 40 του α.ν. 1846/1951, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 24
του ν. 2556/1997, όπως ισχύουν μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου.
5. Από 1.1.2012 και εξής και σε ετήσια βάση τα ποσά που αναφέρονται στα
εισοδηματικά κριτήρια της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού δύνανται να
αναπροσαρμόζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και
Κοινωνικής Ασφάλισης και Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, με
βάση το ποσοστό αύξησης του εισοδήματος σε σχέση με το προηγούμενο έτος, που
αναφέρεται στο κριτήριο β` της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου και
αντιστοιχεί σε συνταξιούχο πλήρους κατώτατου ορίου κύριας σύνταξης γήρατος
του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, χωρίς προσαυξήσεις. Με την ίδια απόφαση δύνανται να
αναπροσαρμόζονται και τα ποσά του Ε.Κ.Α.Σ. για τις από 1.1.2012 και εφεξής ετήσιες χρονικές περιόδους, με βάση την εξέλιξη του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του έτους αναπροσαρμογής.
Τα ποσά του Ε.Κ.Α.Σ. που καταβλήθηκαν από οποιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα
δεν λαμβάνονται υπόψη για την εξέταση της συνδρομής των εισοδηματικών
κριτηρίων της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού.
6. Οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν σύνταξη από περισσότερους του ενός
ασφαλιστικούς φορείς κύριας ασφάλισης, το Δημόσιο ή το NAT επιλέγουν με
αίτηση τους τον φορέα που θα καταβάλλει το επίδομα. Σε περίπτωση υποβολής
ανακριβούς δήλωσης εκ μέρους του συνταξιούχου είτε για τον φορέα καταβολής
του επιδόματος είτε για τα εισοδηματικά στοιχεία, καθώς και σε περίπτωση
πολλαπλής είσπραξης του επιδόματος, τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά του
επιδόματος παρακρατούνται στο διπλάσιο, από το ποσό της κύριας σύνταξης, σε
έξι (6) μηνιαίες δόσεις, με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του ασφαλιστικού
οργανισμού.
7. Ο έλεγχος των εισοδηματικών κριτηρίων χορήγησης του επιδόματος για κάθε
έτος διενεργείται το αργότερο μέχρι το τέλος του Απριλίου του αντίστοιχου
έτους και σε καμία περίπτωση δεν χορηγούνται ποσά Ε.Κ.Α.Σ. σε μη δικαιούχους
από την 1η Μαΐου του ίδιου έτους.
8. Το ποσό του Ε.Κ.Α.Σ. δεν υπόκειται σε ασφαλιστικές εισφορές υπέρ του
Κλάδου Ασθένειας των οικείων ταμείων ούτε στην Εισφορά Αλληλεγγύης
Συνταξιούχων του άρθρου 38 του ν. 3863/2010 (Α`115).
9. Η δαπάνη των ασφαλιστικών φορέων για την καταβολή του Ε.Κ.Α.Σ.
καλύπτεται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.
10. Το Ε.Κ.Α.Σ. αποτελεί ειδική μη ανταποδοτικού τύπου παροχή σε χρήμα,
καταβαλλόμενο με την προϋπόθεση της μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα και δεν
εξάγεται.
11. Ελάχιστη παροχή κατά την έννοια του άρθρου 58 του Κανονισμού (ΕΚ)
883/2004 είναι το ποσό της βασικής σύνταξης του άρθρου 2 του ν. 3863/2010,
όπως διαμορφώνεται κάθε φορά. Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής ισχύουν από
την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος νόμου. Εκκρεμείς αιτήσεις
συνταξιοδότησης κρίνονται με τις ανωτέρω διατάξεις.»
2. α. Ειδικά για τους κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού δικαιούχους
σύνταξης γήρατος, αναπηρίας και θανάτου των Οργανισμών Κύριας Ασφάλισης αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, πλην ΟΓΑ, καθώς και του NAT, καταβάλλεται από τον επόμενο της δημοσίευσης του νόμου αυτού μήνα ποσό
ΕΚΑΣ 30 ευρώ μηνιαίως, εφόσον πληρούν αθροιστικά τις παρακάτω προϋποθέσεις:
αα) Το συνολικό καθαρό ετήσιο εισόδημα τους από συντάξεις (κύριες,
επικουρικές και βοηθήματα), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα,
κυμαίνεται από 8.472,10 ευρώ μέχρι 9.200,00 ευρώ.
ββ) Το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο, καθώς και το
απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα δεν υπερβαίνει το
ποσό των 13.500,00 ευρώ.
Τα παραπάνω ποσά αφορούν εισοδήματα που δηλώθηκαν με τη δήλωση φΟρολογίας
εισοδήματος του προηγούμενου οικονομικού έτους.
γγ) Πληρούν όλες τις λοιπές προϋποθέσεις της παραγράφου 1 του άρθρου 20
του ν. 2434/1996 (Α`188), όπως ισχύει.
β. Το ανωτέρω ποσό του ΕΚΑΣ χορηγείται και σε εκείνους που καθίστανται
συνταξιούχοι των ανωτέρω Οργανισμών Κύριας Ασφάλισης μετά τη δημοσίευση του νόμου αυτού, εφόσον συντρέχουν στο πρόσωπο τους οι προϋποθέσεις της
περίπτωσης α` της παραγράφου αυτής. Στους συνταξιούχους λόγω γήρατος ή
θανάτου που συμπληρώνουν το απαιτούμενο όριο ηλικίας μετά την δημοσίευση του νόμου, το ανωτέρω ποσό ΕΚΑΣ καταβάλλεται από την πρώτη του επόμενου μήνα εκείνου
που συμπληρώνουν το 60ό έτος της ηλικίας τους, με εξαίρεση τους
συνταξιούχους λόγω αναπηρίας, καθώς και τα τέκνα που λαμβάνουν σύνταξη λόγω
θανάτου του γονέα τους, για τους οποίους δεν απαιτείται όριο ηλικίας.
γ. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι διατάξεις της περίπτωσης γ` της παραγράφου 3
και των παραγράφων 5 έως 11 του άρθρου 20 του ν. 2434/1996 (Α` 188), όπως
ισχύει.
Σημαντικό δηλαδή είναι το ποσόν που λαμβάνει αυτοτελώς ο καθένας από εσάς βάσει του κανονισμού του ασφαλιστικού ταμείου σας, το συνολικό οικογενειακό σας εισόδημα και θα ανατρέξετε στα εισοδηματικά κριτήρια που παρατίθενται ώστε να δείτε αν δικαιούσθε ΕΚΑΣ ή όχι. Γνώμονας για αυτό θα είναι το ακαθάριστο ποσόν των κυρίων επικουρικών συντάξεων και λοιπών βοηθημάτων που λαμβάνετε και που θα μπορέσετε να δείτε από τη μηνιαία εκκαθάριση της σύνταξής σας.
Και τούτο διότι με τα ελλιπή στοιχεία που παραθέτετε στο ερώτημά σας δεν είναι δυνατόν να συμπεράνουμε αν δικαιούσθε πράγματι ΕΚΑΣ ή όχι.