Με την 646/2015 ΣτΕ Ε τμήματος αποφασίζεται ότι οι ΚΥΑ με τις οποίες παραχωρείται απευθείας και με αντάλλαγμα στους ΟΤΑ Α Βαθμού το δικαίωμα της απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας που βρίσκονται στα όρια της διοικητικής τους περιφέρειας για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, έχουν κανονιστικό χαρακτήρα. Ο δικηγορικός σύλλογος Αθηνών με έννομο συμφέρον ασκεί αίτηση ακύρωσης. Επιτρέπεται η παραχώρηση ιδιαιτέρων δικαιωμάτων σε κοινόχρηστα πράγματα εφόσον εξυπηρετείται ή, τουλάχιστον, δεν αναιρείται η κοινή χρήση τους, σύμφωνα με τον προορισμό του. Το άρθρο 8 της ΚΥΑ 1038460/2439/Β0010/2009 με την οποία εγκρίνεται η περαιτέρω μεταβίβαση του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας από τους ΟΤΑ προς τρίτους, είναι εκτός των ορίων της εξουσιοδοτήσεως του άρθρου 15 παρ. 3 του ν. 2971/2001. Παραπομπή της υπόθεσης στην επταμελή σύνθεση…
Ο ν. 2971/2001 “αιγιαλός παραλία και άλλες διατάξεις” (Α 285) στην αιτιολογική του έκθεση αναφέρει ότι θεσπίσθηκε από την ανάγκη να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο και ολοκληρωμένο πλαίσιο που θα ορίζει τους κανόνες και την πολιτική που πρέπει να ακολουθείται και να διέπει τις κοινωνικές και οικονομικές δραστηριότητες στον παράκτιο χώρο, ώστε τον αιγιαλό μαζί με την παραλία και την ευρύτερη ζώνη των ακτών να τον απολαμβάνει το κοινωνικό σύνολο χωρίς να τον καταστρέφει και το βασικότερο κάθε γενιά να τον κληροδοτεί στην επόμενη χωρίς να του έχει μειώσει τις δυνατότητες και τον προορισμό του. Στο άρθρο 2 του εν λόγω νόμου ορίζεται ότι ο αιγιαλός η παραλία κλπ είναι πράγματα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, το οποίο τα προστατεύει και τα διαχειρίζεται…2- η προστασία αυτών είναι στην ευθύνη του Κράτους…3…4-…στον αιγιαλό την παραλία την όχθη και την παρόχθια ζώνη δεν επιτρέπεται η κατασκευή κτισμάτων και εν γένει κατασκευασμάτων, παρά μόνο για την επιδίωξη των σκοπών που αναφέρονται στην προηγούμενη παρ. 5 …Στο άρθρο 15 παρ. 3 ορίζεται ότι “…η αξιοποίηση του αιγιαλού και της παραλίας πρέπει να εξασφαλίζει και να μην εμποδίζει την ελεύθερη και απρόσκοπτη πρόσβαση των πολιτών στην παραλία και αιγιαλό, εκτός αν τούτο επιβάλλεται για λόγους εθνικής άμυνας, δημόσιας τάξης και ασφάλειας, προστασίας αρχαίων περιβάλλοντος ή της δημόσιας υγείας. 4- Απαγορεύεται η αποκλειστική χρήση του αιγιαλού πλην των ανωτέρω λόγων 5- Ο παραχωρησιούχος δεν επιτρέπεται να μεταβιβάσει ολικά ή μερικά το δικαίωμά του σε άλλον ή να συνάψει οποιαδήποτε σχέση γι αυτό με ή χωρίς αντάλλαγμα, που να αφορά την έκταση που παραχωρήθηκε ή τις εγκαταστάσεις και γενικά τα έργα πάνω σε αυτήν, χωρίς την έγκριση του Υπουργού Οικονομικών σε περίπτωση δε που ο παραχωρησιούχος είναι ΟΤΑ και του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης. Η απαγόρευση αυτή δεν καταλαμβάνει τη μεταβίβαση δικαιώματος ΟΤΑ σε αμιγή επιχείρηση του ιδίου ΟΤΑ. Η παράβαση της διάταξης αυτής συνεπάγεται αυτοδικαίως την ανάκληση της παραχώρησης. Για την αυτοδίκαιη αυτή έκπτωση από την παραχώρηση εκδίδεται διαπιστωτική απόφαση του Υπουργού Οικονομικών η οποία κοινοποιείται στον παραχωρησιούχο…
Υπό το φως των διατάξεων που προπαρατίθενται συνάγεται ότι:
η προστασία των ακτών έγκειται στην ρήτρα ευθύνης του Κράτους για την προστασία του οικοσυστήματος των παράκτιων ζωνών
η παραχώρηση των δικαιωμάτων απλής χρήσης επί του αιγιαλού και της παραλίας στους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ για την άσκηση δραστηριοτήτων που είναι καταρχήν ήπιες και συμβατές με τον προορισμό των στοιχείων αυτών του φυσικού περιβάλλοντος ως κοινοχρήστων, πρέπει να γίνεται μεμονωμένα και κατά περίπτωσιν ύστερα από εξατομικευμένη κρίση της Διοίκησης, συνοδευόμενη από τα αναγκαία σχεδιαγράμματα, με την οποία θα τίθενται και οι αναγκαίοι όροι και περιορισμοί ενόψει των ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών του υπό παραχώρηση συγκεκριμένου τμήματος αιγιαλού, προκειμένου να διασφαλιστεί ο κοινόχρηστος χαρακτήρας του.
Ως εκ τούτου η συλλήβδην παραχώρηση με την προσβαλλομένη ΚΥΑ του συνόλου των αιγιαλών της χώρας στους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ βρίσκεται εκτός των ορίων της εξουσιοδότησης της παρ. 5 του άρθρου 13 του ν. 2971/2001 και ανήκει και στον Υπουργό Περιβάλλοντος από κοινού με τους Υπουργούς Οικονομικών και Εσωτερικών.
Και η έγκριση αυτή πρέπει να γίνεται κατά περίπτωσιν προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του νομοθέτη για την προστασία των παράκτιων οικοσυστημάτων, που κινδυνεύουν από υπερεκμετάλλευση και να διαφυλαχτεί η κοινοχρησία τους και δε νοείται συλλήβδην παραχώρηση εκ των προτέρων εκ μέρους των αρμοδίων υπουργών που θα χωρήσουν μελλοντικά. Τούτο γιατί ακυρώνεται στην πράξη η επιβαλλόμενη εποπτεία των ΟΤΑ ενώ τίθενται σε διακινδύνευση τα παράκτια οικοσυστήματα.
Συνεπώς η ΚΥΑ (υπουργική απόφαση) με την οποία εγκρίνεται η μεταβίβαση δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας από τους ΟΤΑ Α Βαθμού προς τρίτους, είναι εκτός των ορίων της εξουσιοδοτήσεως του άρθρου 15 παρ. 3 του ν. 2971/2001.
Κατανοεί ο μέσος αναγνώστης ότι ο νομοθέτης παρέχει εχέγγυα στην παραχώρηση κοινοχρήστων πραγμάτων στους ΟΤΑ για την προστασία τους και την αναβάθμιση των οικονομικών των τελευταίων, ορίζοντας την παραχώρησή τους με Υπουργικές Αποφάσεις συναρμοδίων Υπουργείων προκειμένου να ελέγχεται κατά περίπτωσιν η καταλληλότητα των προϋποθέσεων της παραχώρησης. Η πραγματικότητα όμως που βιώνουμε στις παραλίες μας κάνει να αναρωτιόμαστε αν ήταν στις επιδιώξεις του νομοθέτη και αν πράγματι η αλόγιστη επέκταση των μπαρακίων σε μεγαλύτερες του επιτρεπομένου, εκτάσεις μειώνοντας και παρεμποδίζοντας την ελεύθερη πρόσβαση στον αιγιαλό και παραλία σε όσους πολίτες δε θέλουν να κάνουν χρήση των υπηρεσιών των τελευταίων, βρίσκεται στο πνεύμα και τον επιδιωκόμενο σκοπό του νόμου ή εξυπηρετεί ιδιωτικά συμφέροντα και μόνον εις βάρος όλων όσων σκοπεί να προστατεύσει η προβλεπόμενη νόμιμη διαδικασία.
Συμπερασματικά αναρωτιέται κανείς σε πόσα από τα λεγόμενα πάμπολλα beach bars έχει ακολουθηθεί η προαναφερόμενη διαδικασία παραχώρησής τους…ώστε να είναι νόμιμη κατά το σκεπτικό της εν λόγω αποφάσεως.
Η καλοκαιρινή σαιζόν όμως είναι σύντομη και η δικαστική προσφυγή χρονοβόρα…
